Dùng bữa theo phong cách Tây: Thứ tự các món, cách bài trí và các dụng cụ trên bàn ăn
Ở các nước phương Tây, đặc biệt là ở Anh và Pháp, việc sắp xếp bàn ăn, các loại dao, thìa, nĩa ở vị trí phù hợp và sử dụng đúng cách, đúng món ăn cho từng loại được xem là bài học khó mà các nhà quý tộc mới được học nghiêm chỉnh và chính xác nhất.
Tuy nhiên hiện nay, người ta đã lược bỏ bớt những thứ cầu kỳ đó đi rất nhiều, giảm thiểu số lượng các loại dụng cụ cũng khiến cho người thưởng thức ngon miệng hơn với món ăn của mình khi không phải nhớ xem cái gì dùng cho món gì nữa.
Mặc dù vậy, ở một số gia đình nhất là ở Anh, con cái nhà quý tộc vẫn phải “nằm lòng” những kiến thức này.
Thứ tự các món trong bữa ăn
Bữa ăn đặc trưng ở các nước châu Âu chính là các món ăn được dọn theo thứ tự nhất định. Một bữa ăn truyền thống của các nhà quý tộc xưa thì gồm có 9 phần riêng biệt và tương đối là phức tạp, nhưng hiện nay thì hầu như người ta chỉ chia bữa ăn thành 6 phần chính:
1. Khai vị nhẹ: gồm các món ăn gây kích thích vị giác như sò, ốc, trứng cá muối, cocktail hải sản…
2. Các loại súp.
3. Bánh mì: bánh mì nướng, bỏ lò được xem như là khai vị ấm của bữa ăn.
4. Món chính: cá, gà, thịt nướng… và các loại salad rau quả khác nhau.
5. Các loại hoa quả và phô mai
6. Tráng miệng: bữa ăn sẽ kết thúc với một món bánh ngọt tráng miệng hoặc kem.
Ở một số nhà hàng thuộc cỡ trung hoặc trong các gia đình, người ta rút gọn lại chỉ còn có 5 phần, họ có thể là gộp súp vào cùng món khai vị, cũng có nơi gộp hoa quả, phô mai vào chung với món tráng miệng.
>> Dùng bữa theo phong cách Tây: Thử rượu đúng cách
Cách sắp xếp dụng cụ trên bàn ăn
Bởi vì phục vụ nhiều món, nên các bàn ăn sang trọng ở châu Âu cũng được bày biện nhằm phù hợp và thuận tiện nhất trong bữa ăn.
Những đĩa dành cho các món chính được đặt ở trung tâm, phía trên là bát đựng súp.
Các loại dao dùng để ăn cá và ăn thịt được đặt ở phía bên tay phải theo nguyên tắc dao ăn cá đặt bên phải dao ăn thịt.
Thìa súp được đặt ở phía bên phải của dao ăn cá. Tương tự như vậy, ở phía bên trái là các loại nĩa dùng và cũng với nguyên tắc này, nĩa ăn cá ở ngoài nĩa ăn thịt.
Các loại thìa, nĩa dùng để ăn các món tráng miệng thì nằm ngang phía trên theo nguyên tắc: thìa dùng để ăn tráng miệng được quay về bên trái, nĩa thì được quay về bên phải.
Dao dùng để ăn bơ được đặt nằm trên đĩa đựng bơ ở góc trên bên tay trái, bên cạnh có thể đặt thêm các loại nĩa, dụng cụ dùng cho món khai vị, góc trên bên tay phải thì được để các loại ly uống nước.
Các loại đồ dùng trên bàn ăn
Bàn ăn châu Âu còn phức tạp ở chỗ mỗi loại thìa, nĩa lại được sử dụng riêng cho từng món ăn chứ không thể cứ dùng chung cho tất cả.
1. Các loại nĩa (dĩa)
Trước hết là các loại nĩa, tuy rằng hiện nay ở mỗi quốc gia người ta cũng đã có nhiều thay đổi và cũng có sự khác biệt nhưng trên nguyên tắc thì bàn ăn của châu Âu sẽ gồm có 5 loại nĩa khác nhau.
– Nhỏ nhất là chiếc có 2 chĩa được gọi là “escargot”, loại nĩa này chuyên dùng để ăn các món hải sản mà chủ yếu là các sò hoặc ốc.
– Loại thứ 2 là nĩa có ba chĩa, lớn hơn escargot một chút có tên là “cocktail fork” vì nó thường được dùng cho món cocktail hải sản.
– Nĩa dùng cho các món salad và tráng miệng thì có gồm có 4 chĩa, có hình dáng giống với nĩa dùng cho các món ăn chính nhưng nhỏ hơn khá nhiều.
– Nĩa dùng cho món chính có hình dáng tương tự như nĩa dùng cho món salad với 4 chĩa nhưng kích thước lớn hơn một chút.
– Loại cuối cùng và cũng là loại dễ bị nhầm lẫn nhất chính là nĩa dùng cho món cá, cũng có 4 chĩa như nĩa dùng cho món chính, tuy nhiên, có 1 điểm khác biệt rất cơ bản mà chỉ cần để ý một chút thì bạn sẽ nhận ra ngay, loại nĩa này sẽ có một góc ở phía trên đầu nĩa hơi bị cong lại hoặc là sẽ bị “ăn mất” một đoạn ở giữa những cái chĩa đó.
2. Dao ăn
Bàn ăn châu Âu có 4 loại dao khác nhau được sử dụng.
– Dao dùng để cắt bánh mì và phết bơ là loại nhỏ nhất, lưỡi dao ngắn và có hơi uốn lượn lên trên 1 chút.
– Dao dùng để ăn cá thì có một vết lõm nhỏ ở phía trên đầu dao.
– Dao dành cho món bít tết có mũi nhọn hoắt và khá sắc so với các loại khác.
– Cuối cùng là dao cho món chính, thường được dùng cho hầu hết các món ăn còn lại, có lưỡi thuôn dài.
3. Thìa
Về thìa thì có phức tạp hơn một chút với 5 loại khác nhau.
– Nhỏ nhất là thìa dùng cho các loại cà phê được uống trong ly nhỏ như espresso.
– To hơn một chút chính là loại thìa mà chúng ta hay gọi là “thìa café”, tuy nhiên thì loại thìa này được dùng chung cho cả các loại trà, cà phê.
– Kế tiếp là loại thìa dùng cho các món bánh ngọt, về hình dáng thì cũng tương tự với hai loại trên, chỉ có kích cỡ to hơn hẳn.
– Loại thìa thứ 4 thì lại có hình khác hẳn với lòng sâu hơn và dạng tròn hơn so với các loại kia. Sở dĩ có hình dáng như thế vì loại thìa này được chuyên sử dụng cho các món súp.
– Cuối cùng là thìa dành cho các loại kem được ăn trong những chiếc ly dài với chiếc cán nhỏ, thon dài, phù hợp với ly kem.
Cho dù hiện nay đa số các nước châu Âu đều lược bỏ đi khá nhiều những quy tắc bắt buộc trong bữa ăn cũng như cách bày biện trên bàn ăn nhưng chúng ta vẫn không thể phủ nhận về sự “cầu kỳ” của người châu Âu trong cách thưởng thức ẩm thực của họ được. Theo ước tính, một bàn ăn đúng phong cách quý tộc của người Anh có khoảng gần 30 loại dụng cụ khác nhau trên mặt bàn.