PHÂN BIỆT SỰ KHÁC NHAU GIỮA XẾP LOẠI GRAND CRU VÀ GRAND CRU CLASSE , PREMIER CRU CỦA VANG PHÁP
Ở Pháp khi nói đến phân loại rượu vang thì cấp độ cao nhất là AOC ( AOP)
Nhưng chắc chắn mọi người đều biết và nghe nói nhiều về những chai vang gọi là Grand Cru Classé, Grand Cru hay Premier Cru.
Vậy để phân biệt được sự khác nhau về cách phân loại chúng ta hãy tìm hiểu ngay sau đây.
Trước hết chúng ta nói về vùng Bordeaux:
Phân hạng rượu vang Bordeaux: Tất cả đều A.O.C(A.O.P) không có Vin de pays hay Vin de table.
Các Grand Cru Classé viết tắt ( GCC), Grand Cru ( GC)
Tiểu vùng Medoc ( Left bank) (Ra đời vào năm 1855)
>Grand Cru Classé en 1855 Medoc chỉ cho vang đỏ
(chỉ là của riêng vùng Medoc và 1 chateau của Pessac Leognan là Chateau Haut Brion
Ban đầu có 57 chateau và sau này do 1 số chateau được tách ra nên ngày nay ta có 61 chateau.
Được phân thành 5 hạng từ hạng nhất đến hạng 5
Hạng Nhất: Premier GCC có 5 chateau( Duy nhất Chateau Mouton Rosthchilds lên hạng nhất vào năm 1973)
Hạng 2 Deuxieme GCC: 14 chateaux
Hạng 3 Troisieme GCC: 14 chateaux
Hạng 4 Quatrieme GCC: 10 chateaux
Hạng 5 Cinquieme: 18 chateaux
>Sauternes en 1855 chỉ cho vang ngọt bao gồm
Premier Cru Supérieur(1) ,
Premier cru(11),
Deuxiem Cru(15). Tổng 27 châteaux. cùng thời điểm 1855 Napoleon.
Tất cả chateau này có bảng xếp hạng cố định và chất lượng cũng có sự thay đổi.
Tiểu vùng Libourne ( Right bank)
>ST Emilion ra đời vào năm1955
- Saint Emilion 1955 ban đầu chỉ có 12 Premier grands crus classés và 63 Grands crus classés. Qua thời gian các chateau được đánh giá lại về mặt chất lượng nên số lượng GCC có sự thay đổi ở vùng này. Các lần đánh giá lại vào các năm 1969, 1986, 1996 , 2006 và 2012
Lần cập nhật gần nhất là năm 2012 18 Premiers grands crus classés and 64 Grands crus classés.
Vậy hệ thống GCC ở St Emilion chỉ có:
Premier Grand Cru Classé bao gồm có 2 loại là:
1er A :4 chateaux Cheval Blanc, Ausone, Pavie và Angelus.
1er B: 14 chateaux là
Château Beau-Séjour (héritiers Duffau-Lagarrosse)
Château Beau-Séjour-Bécot
Château Bél Air-Monange
Château Canon
Château Canon la Gaffelière
Château Figeac
Clos Fourtet
Château la Gaffelière
Château Larcis Ducasse
La Mondotte
Château Pavie Macquin
Château Troplong Mondot
Château Trottevieille
Château Valandraud
tiếp theo là Grand Cru Classé có 64 chateaux
Còn những chai Grand Cru ở St Emilion không nằm trong hệ thống GCC và có chất lượng bình thường nên mọi người không được nhầm lẫn.
Tiểu vùng Graves ra đời vào năm 1959
>Grand Cru Classé de Graves ( Pessac Leognan)
Graves 1959 gồm có:
16 GCC và tất cả đều thuộc về AOC Pessac-Léognan:
Chia ra 7 chateau GCC chỉ là vang đỏ là
Château de Fieuzal, Léognan, rouge
Château Haut-Bailly, Léognan, rouge
Château Haut-Brion, Pessac (đồng thời cũng là Premier Cru classé en 1855), rouge
Château La Mission-Haut-Brion, Talence, rouge
Château Pape-Clément, Pessac, rouge
Château Smith-Haut-Lafite, Martillac, rouge
Château La Tour-Haut-Brion, Talence, rouge
3 chateaux GCC chỉ là vang trắng là:
Château Couhins, Villenave-d’Ornon, blanc
Château Couhins-Lurton, Villenave-d’Ornon, blanc
Château Laville-Haut-Brion, Talence, blanc nhưng chateau này kể từ Vintage 2009 được chuyển sang làm vnag với label của Château La Mission Haut-Brion Blanc.
6 Chateaux GCC có cả đỏ và trắng là:
Château Bouscaut, Cadaujac, rouge et blanc
Château Carbonnieux, Léognan, rouge et blanc
Domaine de Chevalier, Léognan, rouge et blanc
Château Latour-Martillac, Martillac, rouge et blanc
Château Malartic-Lagravière, Léognan, rouge et blanc
Château Olivier, Léognan, rouge et blanc
Và lưu ý Pessac Leognan chỉ có 1 loại GCC mà thôi.
Riêng Chateau Haut Brion vừa là 1er GCC của 1855 và cũng là GCC của Grave( Pessac-Leognan) 1959
Tiếp theo là vùng Burgundy hay còn gọi là Bourgogne
Phân hạng ở Bordeaux thì dựa vào các chateau còn
Phân hạng rượu vang Vùng Bourgogne dựa vào chất lượng của các vườn nho.Mỗi vườn nho đều có tên riêng.Mỗi vườn nho có thể sơ hữu bởi nhiều nhà làm rượu.Nêu vườn nho nào mà chủ sở hữu 100% diện tích thì được ghi trên chai là Monopole.
Đứng đầu là: GRAND CRU + tên vườn nho. Ví dụ Grand Cru Echezeaux, Grand Cru Romanee Conti hay Grand Cru La Tache.....Có tất cả 33 GC :
Bâtard-Montrachet
Bienvenues-Bâtard-Montrachet
Bonnes-Mares
Chablis Grand Cru
Chambertin
Chambertin-Clos de Bèze
Chapelle-Chambertin
Charlemagne
Charmes-Chambertin
Chevalier-Montrachet
Clos de la Roche
Clos de Tart
Clos de Vougeot
Clos des Lambrays
Clos Saint Denis
Corton
Corton-Charlemagne
Criots-Bâtard-Montrachet
Échezeaux
Grands Échezeaux
Griotte-Chambertin
La Grande Rue
La Romanée
La Tâche
Latricières-Chambertin
Mazis-Chambertin
Mazoyères-Chambertin
Montrachet
Musigny
Richebourg
Romanée-Conti
Romanée-Saint-Vivant
Ruchottes-Chambertin
Tiếp theo
PREMIER CRU ( 1er Cru)+ tên vườn nho. Ví dụ như 1er cru Combe au moine, 1er Cru clos des Ormes...có tất cả 585 1er Cru nằm chủ yếu ở Cote D`Or và Cote Chalonnaise
Còn lại thấp hơn là AOC Village
COMMUNE (OR VILLAGE) 53 communal appellations
Tiếp theo Vùng Champagne
Phân loại GC ở Champagne chỉ áp dụng cho làng( Village) và dựa trên cách tính điểm chất lượng vườn nho.Hệ thống này được gọi là:Échelle des Crus 1- 100 điểm. Grand cru Village 100 điểm
Premier Cru Village từ 90-99 điểm có 43 1er Village top 1er:Mareuil-sur-Ay, Tauxieres
Grand Cru ngay lúc mới có hệ thống này thì GC có 12 làng và đến năm 1985 thì có 17 làng cho đến tận ngày nay
Các CG villages:
Ambonnay
Avize
Ay
Beaumont-sur-Vesle
Bouzy
Chouilly
Cramant
Louvois
Mailly Champagne
Le Mesnil-sur-Oger
Oger
Oiry
Puisieulx
Sillery
Tours-sur-Marne
Verzenay
Verzy
Tiếp theo là vùng Alsace:
Vùng Alsace cũng chỉ có AOC wine : Có AOC alsace và AOC Grand Cru
Và Grand Cru của Alsace cũng được xếp hạng theo tên vườn nho và có 51 vườn nho là GC.( Grand Cru vineyards)
Danh sach các bạn tìm trên mạng.
Vùng Beaulolais có 10 Crus
Brouilly, Côte de Brouilly, Morgon, Chénas, Chiroubles, Fleurie, Juliénas, Moulin à Vent, Régnié và Saint Amour.
Beaujolais Cru + 1 trong 10 tên kể trên
Thấp hơn có
Beaujolais Villages
Beaujolais
99% là vang đỏ và làm từ 100% nho Gamay. Hàng năm có lễ hội Beaujolais nouveau diễn ra vào thứ 5 tuần thứ 3 của tháng 11.
The Rhone Valley: Thung Lũng sông Rhone
17 Crus: 1.Côte Rotie 2.Condrieu
3.Château Grillet 4.Saint-Joseph
5.Hermitage 6.Crozes Hermitage 7.Cornas 8.ST Peray 9.Vin Sobres 10 Girondas 11.Châteauneuf du Pape, 12 Tavel, 13 Lirac 14 Vacqueyras,15 Beaumes de Venise 16.Rasteau 17 Cairanne Là những nơi sản xuất vang ngon nhất.
Ngoài ra có 21 Côtes du Rhône
+ tên làng(Villages name)
95 Côtes du Rhône Villages không có tên làng
và cuối cùng Cote du Rhone
có 2 vins Doux Naturels (Natural sweet wines)
Vùng Provence:
Crus classés Côtes de Provence 1955
Danh sách tham khảo đến hiện tại có 18 chateaux:
1. Château de Brégançon (Bormes) :
2. Clos Cibonne (le Pradet) :
3. Château du Galoupet (La Londe Les Maures) :
4. Domaine de Mauvanne (les Salins d’Hyères) :
6. Clos Mireille (La Londe Les Maures) :
7. Rimauresq (Pignans) :
8. Château de Saint-Martin (Taradeau) :
9. Château Sainte-Roseline (les Arcs) :
10. Château de Selle (Taradeau) :
11. Château Sainte-Marguerite (La Londe Les Maures)
12. Château Roubine (Lorgues) :
13. Domaine de l’Aumérade (Hyères) :
14. Château de la Clapière (Hyères) :
15. Domaine de la Croix (la Croix-Valmer)
16. Château Saint-Maur (Cogolin) :
17. Domaine du Noyer (Bormes)
18 Domaine du Jas d’Esclans (la Motte)
Tiểu vùng Banyuls:
Ở Banyuls có 4 AOC: Côte Vermeille: Banyuls Cerbère, Collioure and Port-Vendres.
Riêng Banyuls Grand Cru; Vang thương có chất lượng ngon hơn và vang phải được nuôi ủ ít nhất 30 tháng. nho chính ít nhất 75% cho Grand Cru.
Lưu ý: Banyuls hay Banyuls GC là loại vang Vin dous Natules ( Kiểu vang cường hóa và là vang ngọt)
Danh sách được coi như Grand Cru AOC của Lamgue d`Oc Roussillon:
AOC Corbières Boutenac,
AOC Minervois La Livinière,
AOC Languedoc Terrasses du Larzac,
AOC Languedoc Grès de Montpellier,
AOC Languedoc Pic Saint Loup,
AOC Languedoc Pézenas,
AOC Languedoc La Clape,
AOC Limoux blancs tranquilles,
AOC Saint Chinian Roquebrun,
AOC Saint Chinian Berlou,
AOC Limoux effervescents*
Quarts de Chaume là Grand Cru đầu tiên của vùng Loire Valley.
Nói chung GCC hay GC hoặc 1er Cru sẽ có chất lượng tốt nhưng cũng chỉ mang tính chất tham khảo.chứ không thể lấy 1 chai cu thể để so sánh với những chai khác không phải là GCC.
Ví dụ Pomerol thì không có GCC nhưng vang có chất lượng tuyệt hảo chúng ta có thể làm phép so sánh để thấy chất lượng của các chateau này:
First Growth so sánh với 1er GCC của Medoc và Premier Grand Cru Classé (A) estate of Château Cheval Blanc in Saint-Émilion) là Château Pétrus, Château Le Pin
Outstanding Growth có thể so sánh với Second hoặcThird GCC của the Medoc) như Château L'Évangile, Château La Fleur-Pétrus, Château Lafleur, Château Latour à Pomerol, Château Trotanoy and Vieux Château Certan.
Exceptional Growth (có thể soanhs vơi nhiều Second, Third và Fourth GCC của Medoc) Château Certan de May, Château Clinet, Château La Conseillante, Château Clos l'Église, Château La Fleur-de-Gay and Château Gazin.
Very Fine Growth (Cũng có thể so sánh với nhiều Second, Third, Fourth và Fifth GCC của Medoc) Château Beauregard, Château Bon-Pasteur, Château Hosanna, Château Clocher, Château la Croix-de-Gay, Château l'Enclos, Château le Gay, Château La Grave-à-Pomerol, Château Lagrange, Château Nenin, Château La Pointe and Château Clos-René.
Hay những chai của nhà:
Daumas Gassac, Grange des Peres.. của vùng Langue D`Oc chỉ là IGP nhưng vang còn ngon hơn GC của vùng này....
Hi vọng những thông tin trên có thể giúp các bạn hiểu rõ hơn về cách phân loại GCC hay GC , 1er Cru của các vùng tròng nho của Pháp và điều quan trọng là chúng ta nên có nhiều trải nghiệm để biết chọn chai vang nào vintage nào có được giá trị xứng đáng với đồng tiền mình bỏ ra.
Nguồn: Alex Thịnh
