TẠI SAO CÁC NÚT CHAI RƯỢU VANG ĐỂ LÂU THƯỜNG BỊ VỠ KHI MỞ BẰNG KHUI MỞ THÔNG THƯỜNG ?

Thời gian vừa qua, mỗi khi có khách hàng mua các chai vang Bordeaux cao cấp có niên vụ tương đối xa, từ 2005 tới 2012 với số lượng từ 1 thùng 6 chai trở lên, tôi thường phải tặng kèm 1 nhíp mở rượu Vacuvin hoặc Ghidini đặt mua từ nước ngoài. Một số bạn bè tò mò hỏi tôi rằng có cần phải vẽ vời đến thế hay không, vì theo họ, chỉ cần sử dụng 1 khui mở rượu tốt là có thể giải quyết được vấn đề. Tuy nhiên, trong 1 tối Wine Diner tại Toviet Cellar Kios 2, khi nhìn tôi sử dụng khui mở rượu thông thường và nhíp mở rượu Ghidini mở 2 chai Chateau Lestruelle Medoc Cru Bourgeois 2010, các bạn tôi đều tâm phục khẩu phục khi mục sở thị:
1- Nút chai bị vỡ khi tôi mở bằng khui mở thông thường, mặc dù tôi đã cố gắng đưa mũi xoắn của khui mở xuyên qua nút chai một chút,
2- Nút chai vẫn còn nguyên khi tôi dùng nhíp mở rượu Ghidini.
Để có thể hiểu được tại sao nút sồi lột vỏ lại bị “lão hóa” theo thời gian và vỡ vụn ra trong một số trường hợp, khi các chi rượu vang được tàng trữ lâu hoặc rất lâu, cũng nên biết trong vỏ sồi Quercus Suber có 45% chất Suberine là chất tạo ra sự đàn hồi, 27% chất Lignine là chất gắn kết, 12% chất Polysaccharides là chất cấu tạo, 6% chất chát hay còn gọi là chất tạo mầu, 5% chất Roides là chất không thấm nước, và 5% là nước, đường, muối khoáng… Chính vì lý do này mà nút vỏ sồi, cũng như rượu vang, là một thực thể sống, cũng trải qua các giai đoạn thiếu niên, trung niên, lão niên, già và chết, y như rượu vang vậy.
Trên thực tế, nút vỏ sồi có thể tạm chia ra làm 4 phân loại về chất lượng, từ loại xuất sắc đến loại 3, và khả năng bị lão hóa của nút chai phụ thuộc rất nhiều vào việc nhà sản xuất rượu vang sử dụng nút sồi loại xuất sắc, loại 1, loại 2 hay loại 3:
1- Đối với các chai rượu vang xuất sắc, như các chai Bordeaux trong bảng xếp hạng Cru Classé 1855, nhà sản xuất không ngần ngại trong việc sử dụng nút sồi loại xuất sắc, với chiều dài nút chai từ 4,9 cm tới 5,4 cm. Loại nút chai này có khả năng “cầm cự” tới 10-12 năm hoặc lâu hơn một chút trước khi bị mủn và vỡ khi mở bằng khui mở thông thường,
2- Đối với các chai rượu vang tốt, như chai Chateau Lestruelle Medoc Cru Bourgeois 2010 hoặc chai Chateau Haut-Filius St Emilion Grand Cru 2012, nhà sản xuất có xu hướng sử dụng nút sồi loại 1, với chiều dài nút chai từ 4,5 cm tới 4,9 cm. Loại nút chai này có khả năng sẽ bị lão hóa trước 10 năm và bị vỡ khi mở bằng khui mở thông thường,
3- Đối với các chai vang có Nguồn gốc xuất xứ được kiểm định (Appellation d’Origine Contrôlée), nhà sản xuất sẽ sử dụng các nút chai loại 2, có chiều dài từ 3,9 tới 4,4 cm. Loại nút chai này có khả năng sẽ bị lão hóa trong khoảng từ 5-7 năm và bị vỡ khi mở bằng khui mở thông thường,
4- Đối với các chai vang vùng (Vin de Pays) và vang thông dụng, uống hàng ngày (Vin de Table), nhà sản xuất sẽ sử dụng các nút chai loại 3, có chiều dài từ 3,3 tới 3,8 cm. Loại nút chai này có khả năng sẽ bị lão hóa trong khoảng từ 3-5 năm và bị vỡ khi mở bằng khui mở thông thường,
Rượu vang, cũng như một người phụ nữ đẹp, khi đã đạt đến độ chín của tài và sắc, cũng nên “tút tát” lại nhan sắc của mình chút đỉnh, có thể bằng mỹ phẩm, có thể bằng dao kéo. Chính vì lý do này mà các nhà sản xuất danh tiếng của vùng Bordeaux có thể cải thiện nhan sắc cho các “mệnh phụ phu nhân” vang bằng việc cứ khoảng sau 10 năm lại thay các nút chai cũ bằng nút hoàn toàn mới. Tôi đã từng đặt mua từ Pháp một chai vang danh tiếng của tiểu vùng St Emilion cho một anh bạn sinh năm 1956 cách đây mấy năm. Anh bạn tôi hoàn toàn hài lòng về chất lượng chai vang, nhưng thắc mắc rằng tại sao chai vang niên vụ 1956 mà nút chai lại còn rất mới? Tôi yêu cầu bạn kiểm tra xem trên nút chai có in biểu hiệu (Logo) của Lâu đài và niên vụ (Millésime) khớp với Logo và Millésime trên nhãn chai không thì bạn tôi nói có. Tôi nói vậy bạn yên tâm đi và giải thích cho bạn tại sao nhà sản xuất danh tiếng có thể thay mới nút chai sau 10 năm, khi họ có dư khả năng tài chính.
Bản thân tôi, đi bất cứ đâu, cũng mang theo một khui mở rượu thông thường và 1 nhíp mở rượu Ghidini, phòng khi phải mở 1 chai vang cao cấp có niên vụ xa như chai Chateau Lestruelle Medoc Cru Bourgeois 2010 này.

Nguồn: Tô Việt