Những thuật ngữ phổ biến trong thưởng thức rượu vang như chuyên gia

Như một thông lệ, mỗi thuật ngữ về hương vị thường được gắn liền với giống nho hay loại rượu vang đặc trưng - ví dụ như 'cay nóng thường dùng khi nói về vang Syrah, mùi cỏ' người ta hay dùng khi miêu tả một vài loại vang Sauvignon Blanc và 'cay xè là từ dùng cho vang Gewürztraminer – nhưng đây có lẽ là bản ghi chú tốc ký của các chuyên gia. Điều mà chúng ta thực sự vẫn thường nói là Cái này có mùi vị giống Syrah/Sauvignon Blanc/ Gewürztraminer."

Những từ phổ biến dùng để miêu tả hương vị của những giống nho chủ đạo trong phần "Ghi nhớ các giống nho", tuy nhiên, như tôi đã đề cập ở phần trên, những người mới bước chân vào thế giới rượu vang thường có cách diễn tả cảm nhận mùi hương của rượu vang hay hơn những chuyên gia lão luyện đã dùng cạn vốn từ và trở nên tuỳ tiện mỗi khi diễn tả cảm nhận. Bạn nên cảm thấy tự do và thoải mái khi liên tưởng và lựa chọn từ ngữ để nói lên cảm nhận của bạn về hương vị của rượu vang. Để tạo ra vốn từ về rượu vang phong phú của riêng mình thì bạn nên ghi lại những hương vị mà bạn đã khám phá được khi thưởng thức rượu vang. Điều này sẽ thú vị hơn rất nhiều so với việc sử dụng ngôn ngữ của người khác.

acetic vị chua gắt với tính axit lấn át, điều này có nghĩa chai rượu vang đang trở thành giấm

aftertaste là dư vị bạn cảm nhận được sau khi bạn đã nuốt trôi ngụm rượu vang (hoặc là nhổ ngụm rượu đó ra - điều này thường được thực hiện trong các buổi nếm rượu chuyên nghiệp); so sánh hậu vị, thời gian đọng lại của dư vị

aroma mùi hương mà bạn ngửi thấy; hương vị và mùi hương trên thực tế không thể phân biệt bởi vì bạn chỉ có thể cảm nhận được hương vị như một mũi ngửi qua mũi

aromatic có mùi hương - được hiểu theo nghĩa tích cực

astringent chát; có cảm giác khô trong miệng nhưng không quá gắt. Từ này thường sử dụng cho vang trắng

baked mùi trái nho chín trên cây

balance sự hài hòa, có lẽ đây là khía cạnh quan trọng bậc nhất của rượu vang. Một chai rượu vang có sự cân bằng hài hòa khi tất cả các yếu tố - vị chua, vị ngọt, vị chát, cồn - đều hòa hợp với nhau

body độ đậm gần giống như nồng độ cồn; những loại rượu mạnh có hương vị đậm đà (full-bodied), rượu vang hương vị dịu nhẹ (light-bodied)

botrysis thuật ngữ kỹ thuật của từ 'noble rot - nấm quý phái, loại nấm mọc ở nho chín và giúp sản xuất ra loại rượu vang ngọt hảo hạng; có mùi đâu đó giữa mật ong và bắp cải

bouquet được sử dụng để miêu tả sự hoà quyện của nhiều mùi hương khác nhau mà người ta thường thấy ở những chai rượu vang trưởng thành hoàn thiện

bret viết tắt của Brettanomyces, một loại men khiến cho vang đỏ phảng phất mùi ngựa, mùi yên ngựa đẫm mồ hôi, hay mùi đinh hương ngọt ngào

broad cảm giác lan tỏa trong vòm miệng rất dễ chịu

chewy vị chát nhiều hơn astringent

clean không cảm nhận được bất kỳ lỗi nào

closed không có mùi đặc biệt nhưng đủ vị đậm đà và vị chát lưu lại trong vòm họng tạo cảm giác sẽ có những mùi vị khác tiếp tục thoát ra

Complex mang nhiều hương vị khác nhau nhưng lại hòa quyện lẫn với nhau một cách tuyệt vời, nhìn chung tuổi của chai rượu là một yếu tố quyết định để có thể đạt được sự hoà quyện hương vị tinh tế

corked/corky có mùi ẩm mốc khó ngửi thường là do nút chai bị nhiễm khuẩn TCA

crisp vị axít vừa phải và hấp dẫn

dried-out không còn hương vị trái cây tươi trẻ khiến rượu mất ngon

extract sự tập trung các thành tố của rượu vang; rượu vang rất khác so với nước, nó tập trung các chất rắn như đường, axít, khoáng chất và đạm. Sự tập trung các thành tố rượu vang khác với body (độ đậm). Nhiều loại rượu vang thuộc dòng Mosel Riesling có nồng độ cồn thấp nhưng lại có sự tập trung thành tố cao

finish thời gian kéo dài của dư vị; một loại rượu vang được cho là có hậu vị dài nếu hương vị của nó vẫn lưu lại trong vòm miệng, khi không cảm nhận được hoặc khó cảm nhận được dư vị tức là không có hậu vị hoặc hậu vị ngắn

firm có vị chát rõ ràng nhưng không gắt

flabby có vị chua thấp và không tạo cảm giác dễ chịu

flat không có nhiều mùi hương hay hương vị tươi mát

flavour xem aroma

forward trưởng thành sớm một cách bất ngờ so với tuổi của rượu

fresh khá giống với crisp, nhưng ít vị chua hơn và là một gợi ý rõ ràng về hương vị trái cây tươi trẻ

fruity ngập tràn hương thơm trái cây nhưng không nhất thiết phải là hương vị trái nho

full-bodied xem body

grapey một số ít rượu vang có mùi nước ép nho, và phần lớn rượu vang này được sản xuất từ giống nho Muscat

grassy có mùi cỏ xanh tươi mát, điển hình là dòng Sauvignon Blanc

green mùi trái cây chưa chín

hard hương vị trái cây ít

herbaceous có mùi lá cây xanh, thường được nhận thấy các dòng vang Cabernet Sauvignon, Sauvignon Blanc và Semillon được làm từ những trái nho chưa chín hết

hollow không đủ hương vị trái cây đọng lại giữa vòm miệng, cụ thể là ở giữa quá trình nếm rượu (xem palate)

hot đem lại dư vị ấm hoặc thậm chí nóng bỏng, thường là do rượu vang có nhiều cồn

inky đây là miêu tả mang tính cá nhân về các chai vang không chứa nhiều hương vị trái cây nhưng lại có quá nhiều vị chát và vị chua

legs một từ khác cho tears (câu đùa về những đôi chân dài)

length xem finish

lifted bay hơi một chút

light không hẳn là mang tính chê bai, xem body

long xem finish

maderized một chai rượu vang đã qua thời điểm tốt để thưởng thức do bị oxy hóa

mature rượu vang đã được chuyển hóa trong chai để tạo ra nhiều hương vị khác nhau một cách hài hoà và hoà quyện và không làm mất đi hương vị trái cây

mercaptan mùi trứng ung, tuy nhiên không khí sẽ giúp loại bỏ bớt mùi này một cách đáng kể

mid palate xem palate

mineral được sử dụng nhiều để miêu tả những hương vị khiến người ta liên tưởng tới mùi khoáng chất, kim loại hay các hương hóa chất

mousey điều này có thể ám chỉ tới lỗi của rượu vang

mouthfeel bắt nguồn là một thuật ngữ của Mỹ nói về cấu trúc của rượu vang, nhưng giờ thường được dùng để diễn đạt về sự kết hợp của những hương vị mạnh mẽ mà không chát gắt

noble rot xem botrytis

nose mũi là bộ phận quan trọng nhất khi thưởng thức rượu vang, những người nếm rượu cũng bình luận về mùi rượu vang mà họ ngửi thấy hoặc miêu tả các mùi hương đọng lại trên mũi họ

oaky rượu vang đã tiếp xúc với gỗ sồi (hoặc là thùng rượu, mảnh hay ván gỗ) trong quá trình ủ rượu được gọi là oaked', trong khi rượu vang có hương vị gỗ sồi nổi bật thì được gọi là 'oaky

old thuật ngữ mang nghĩa tiêu cực chỉ rượu vang đã qua giai đoạn tuyệt vời của nó

oxidized rượu vang bị oxy hoá do tiếp xúc với quá nhiều khí oxy hoặc không khí nói chung nên bị mất đi hương vị trái cây và sự tươi mới và biến chuyển thành giấm. Đây là lý do vì sao phần còn dư lại trong chai rượu sau khi uống cần được bảo quản thật cẩn thận để giảm thiểu oxy lọt vào khoảng không phía trên phần rượu trong chai

palate là một trong những từ về rượu vang thường xuyên bị viết nhầm và một thuật ngữ bao trùm để nói đến khẩu vị nếm của một người nào đó (chẳng hạn như cô ấy có khẩu vị thực sự tốt) nhưng đồng thời mang tính miêu tả cụ thể về những gì diễn ra bên trong Vòm miệng (trái ngược với mũi). Vào thời điểm ban đầu khi chúng ta uống rượu vào miệng, rượu vang tác động đến cảm nhận ở đầu vòm miệng, rồi lan toả đến giữa vòm miệng, và cuối cùng là đến cuối vòm miệng. Bạn cũng có thể nói về ấn tượng mà ngụm rượu vang để lại trong vòm miệng' của mình

peppery vị tiêu đen thường được gắn liền với giống nho Syrah không-qua-chín, vị tiêu trắng thi thoảng được liên hệ với giống nho Grüner Veltliner, còn vị tiêu xanh thì với giống nho Cabernet Sauvignon còn xanh

petillant sủi tăm nhẹ

racy đây là một từ mà tôi hay dùng để miêu tả các chai rượu vang có vị chua hấp dẫn, nhiều năng lượng và có hương vị đọng lại trong vòm miệng

residual sugar là thuật ngữ kỹ thuật nói về lượng đường không lên men còn sót lại trong rượu vang. Nó thường được thể hiện bằng gram trên mỗi lít (g/l). Nếu lượng đường này dưới 2 g/l thì người uống không thể nhận ra; tuy nhiên nếu lượng đường này nhiều hơn 10 g/l thì cảm nhận sẽ rõ ràng mặc dù rượu có càng nhiều axít thì sẽ càng khó cảm nhận vị đường (xem phần "Thưởng thức rượu vang")

rich là một thuật ngữ tích cực dành cho rượu vang có vị đậm đà mà không quá ngọt

round không quá chát nhưng cũng không quá nhẹ, rất mượt mà và tròn trịa

shot xem finish

spicy một vài dòng vàng có mùi vị của nhiều loại gia vị khác nhau, đây là thuật ngữ rộng và thường thiếu chính xác như thuật ngữ mineral. Trong tiếng Đức, thuật ngữ này thường bị hiểu sai khi miêu tả mùi hương đặc trưng giống như mùi quả vải thiều của giống nho Gewürztraminer bởi vì từ Gewürz trong tiếng Đức thì có nghĩa là 'đậm gia vị spritzig sủi tăm rất nhẹ; một số nhà sản xuất rượu vang cố tình giữ lại một chút khí carbon dioxide thoát ra trong quá trình lên men trong thành phẩm rượu cuối cùng. Trong dòng vang trắng, một vài bong bóng li ti có thể không được coi là lỗi của rượu vang, nhưng đối với những dòng rượu vang đỏ có hương vị đậm đà thì đó có thể là dấu hiệu của việc rượu vang đã bắt đầu tái lên men - điều này không tốt chút nào

steely dùng để nói đến rượu vang trắng có vị chua và vị chát rõ nét nhưng hài hoà và tinh tế

sulphur lưu huỳnh là chất chống oxy hóa phổ biến nhất được dùng từ hàng nghìn năm nay trong quá trình sản xuất rượu vang (cùng nước trái cây và trái cây sấy). Đối với phần lớn mọi người, lượng nhỏ lưu huỳnh có một cách tự nhiên trong rượu vang là vô hại, nhưng những người bị bệnh hen có thể dàng bị gây kích ứng. Đây là lý do vì sao hầu hết trên nhãn chai rượu vang đều có cảnh báo 'Có chứa sulphites. Lượng lưu huỳnh đậm đặc sẽ có thể ảnh hưởng tới tất cả mọi người không chừa ai, gây ra ngứa ở cuống họng. Các nhà sản xuất rượu vang ngày càng ít sử dụng lưu huỳnh, mặc dù nhiều loại vang ngọt có thể cần nhiều lưu huỳnh hơn phần lớn các loại vang khác để ngăn chặn sự lên men của đường còn dư

supple thuật ngữ nếm rượu vang mang ý nghĩa tích cực dành cho những chai rượu vang có vị chua và vị chát hài hoà

Sweet hiển nhiên như cái tên của nó: vị ngọt (xem phần "Thưởng thức rượu vang")

tannic thuật ngữ không tích cực nói về những chai rượu vang có vị chát quá mạnh và rượu còn quá trẻ (xem phần "Thưởng thức rượu vang")

tart hơi quá chua

tears đôi lúc bạn nhìn thấy bên trong ly có những dòng chất lỏng như giọt lệ lăn xuống, đặc biệt là những ly rượu vang có nồng độ cồn cao. Trái ngược với quan điểm của nhiều người, những giọt lệ này không có liên quan gì đến độ sánh hay chất glycerol, mà nó được hình thành do nhiều nguyên liệu với các sức căng bề mặt khác nhau có trong rượu vang. Sự hiện diện của giọt lệ (hay legs) không quá quan trọng

thin thiếu vị trái cây và trong độ

vanilla thường được liên hệ tới mùi của gỗ sồi của Mỹ

vegetal tất cả các loại mùi hương liên quan đến rau củ có thể được tìm thấy trong rượu vang, nhưng từ cụ thể này thường được sử dụng để hoán đổi với từ green

vinegar vị giấm là vị mà bạn không muốn có trong rượu vang, rượu vang khi tiếp xúc với không khí và nhiệt độ cao sẽ dễ bị biến đổi, bị oxy hoá, và cuối cùng trở thành giấm

viscous có tính dính nhớp, vị này khá phổ biến ở loại rượu vang ngọt và mạnh

volatile tất cả các loại rượu vang đều có tính bay hơi, nhưng khi dùng thuật ngữ này trong nếm rượu thì mang nghĩa tiêu cực để miêu tả rượu vang có quá nhiều chất axít acetic - đây là thành phần chủ đạo của giấm

weight cũng giống ở con người, đây là thước đo độ đậm của rượu vang

Woody mùi gỗ chất lượng kém hoặc bảo quản kém, thường là gỗ sồi