NHỮNG KHU VỰC TRỒNG NHO VÀ LÀM RƯỢU VANG CÓ CHẤT LƯỢNG CAO TRÊN THẾ GIỚI CÓ GÌ KHÁC BIỆT?
Nhìn trên bản đồ các khu vực trồng nho, làm rượu có chất lượng cao trên thế giới, chúng ta thấy có khoảng hơn 30 quốc gia trồng nho và làm rượu vang chất lượng cao, trong đó có tới khoảng 20 quốc gia nằm ở châu Âu, các quốc gia còn lại nằm ở châu Mỹ (Canada, Etats-Unis, Mexico, Brasil. Argentine, Chili), châu Úc (Australie, Nouvelle-Zelande), và chỉ có một số rất nhỏ các quốc gia nằm ở châu Phi (Tunisie, Algerie, Maroc, South-Afrique), châu Á (Japon, Chine).
Cũng trên bản đồ các khu vực trồng nho, làm rượu có chất lượng cao trên thế giới, chúng ta nhận thấy rằng các quốc gia nói trên đều nằm trong một khu vực địa lý cụ thể, giữa 30-50 độ bắc và 30-50 độ nam so với đường xich đạo. Về mặt nhiệt độ, các khu vực này đều là các khu vực ôn đới, với nền nhiệt độ trung bình vào mùa hè là 20 độ C và nền nhiệt độ trung bình vào mùa đông là 10 độ C, trong khi cây nho thích hợp nhất với các khu vực có nền nhiệt độ trung bình cả năm từ 9-18 độ C. Đây cũng là khu vực địa lý có số lượng giờ nắng trung bình trong năm từ 1650 tới trên 3000 giờ. 1650 giờ nắng trong năm là số lượng giờ nắng tối thiểu để quả nho có thể chín, vì lý do này mà các quốc gia nằm trên 50 độ phía Bắc và dưới 50 độ phía Nam so với đường xích đạo đều không thể trồng nho, làm rượu, do có rất ít lượng nắng mặt trời trong năm.
Các quốc gia nằm gần đường xích đạo quá, mặc dù có số lượng giờ nắng trong năm rất nhiều, cũng không thể làm ra các chai vang có chất lượng cao, lý do là vì lượng mưa nhiều và độ ẩm trong không khí cao sẽ làm cho sâu bệnh của cây nho phát triển, nhất là các bệnh phấn trắng (Oidium), bệnh nấm đen (Mildiou) và bệnh nấm xám (Pourriture Grise). Mưa nhiều cũng làm cho lượng đường trong nho kém đi, a xít chua gắt hơn, chất tannin và tố chất chỉ thị màu trên vỏ trái nho cũng bị nước mưa làm ảnh hưởng, chưa kể tới việc đất màu mỡ và lượng mưa nhiều cũng khiến cho chu kỳ sinh trưởng và phát triển của cây nho bị xáo trộn, cây nho liên tục ra hoa và đậu quả, và cho thu hoạch 2-3 lần trong năm chứ không phải chỉ 1 lần trong năm vào mùa thu như các quốc gia trong khu vực nằm giữa các vĩ tuyến 20-50 độ Bắc, 30-50 độ Nam so với đường xích đạo.
Bên cạnh yếu tố khí hậu (ôn đới) và số lượng giờ nắng tối thiểu trong năm là những điều kiện quan trọng nhất để cây nho có thể cho trái nho có chất lượng cao, cây nho còn cần thêm những điều kiện gì khác?
1. Lượng mưa trong năm không được quá nhiều, vì rễ nho rất dễ bị ủng thối khi bị ngâm trong nước. Lượng mưa tốt nhất cho sự phát triển của cây nho và quả nho là 500-600 ml/năm. Tuy nhiên, cây nho là một loại cây có thể chịu hạn dài ngày, đồng thời là một loại cây rễ cọc, rễ nho có thể đâm sâu vào lòng đất tới 20 m để tìm nước, muối khoáng và các chất hữu cơ cần thiết cho sự phát triển của cây nho. Cũng vì lý do này mà cây nho có thể được trồng trên các vùng đất khá khô hạn, thậm chí là bán sa mạc với điều kiện có các nguồn nước ngầm sâu trong lòng đất. Nói chung, các khu vực trồng nho nằm giữa các vĩ tuyến 30-50 độ Bắc, 30-50 độ Nam so với đường xích đạo đều đáp ứng được yêu cầu này.
2. Chất liệu đất tơi, xốp, nhẹ, dễ thoát nước, như đất phù sa pha sỏi, cuội, đất đá vôi pha cát, đất đá nhám, đất đá núi lửa, đất sét pha sỏi, cuội… Tất nhiên, việc lựa chọn các khu vực trồng nho với các chất liệu đất nói trên sẽ là công việc của nhà trồng nho. Vì lý do này mà rất nhiều Lâu đài hoặc Lãnh địa trồng nho trên thế giới phải bỏ ra rất nhiều tiền bạc và công sức để nghiên cứu xem Lâu đài hoặc Lãnh địa trồng nho của họ có chất liệu đất đá trên bề mặt và trong lòng đất như thế nào, các chất liệu đất đá đó thích hợp nhất với các giống nho nào…
3. Các vùng trồng nho nằm giữa các vĩ tuyến 20-50 độ Bắc, 30-50 độ Nam so với đường xích đạo có sự chênh lệch khá cao về mặt nhiệt độ giữa ban ngày và ban đêm, nhất là trong thời kỳ nho chín, vì vỏ trái nho phải liên tục làm việc với nhiệt độ ban ngày nóng (vỏ trái nho nở ra) và nhiệt độ ban đêm lạnh (vỏ trái nho co lại). Việc vỏ trái nho nở ra và co lại trong suốt 3 tháng, từ tháng 7 tới tháng 9 ở Bắc bán cầu, từ tháng 2 tới tháng 4 ở Nam bán cầu sẽ làm cho chất tannin và tố chất chỉ thị màu (Anthocyanes) trên vỏ trái nho đen tập trung nhiều hơn, từ đó đưa vào rượu vang màu sắc đậm đà và chất tannin mạnh mẽ.
Nguồn: Tô Việt
